Ο Πόλεμος

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είναι ειρηνιστής. Λογικό μου φαινόταν. Τριγύρω, αυτό έβλεπα. Στη παιδική μου ηλικία μου φαινόταν τόσο απλό. Τώρα όμως;

Όλο αυτό το τραίνο του κείμενου είχε σαν αφετηρία ένα ντοκιμαντέρ. Ήταν για τον πόλεμο στη Συρία. Κάποιοι Έλληνες πήγαν οικειοθελώς να πολεμήσουν εκεί, και ένας από αυτούς πέθανε. Δεν θα μιλήσω για τον πόλεμο στη Συρία, ούτε για κανέναν άλλο πόλεμο.

Άλλα θα μιλήσω για τον Πόλεμο.

Πόλεμος. Μια λέξη. Κάτι. Κάτι που υπάρχει, που έχει υπόσταση. Ο Πόλεμος συνεχίζεται, ο Πόλεμος προκάλεσε θανάτους. Ο Πόλεμος ερήμωσε χωριά. Άρα ποιος φταίει; Οι χώρες, οι ηγέτες, οι στρατιώτες, οι άνθρωποι; Όχι, ο Πόλεμος.

Έχουμε μάθει να κρύβουμε πράγματα πίσω από άλλα, απλά. Έτσι ξεχνάμε για ότι άλλο βρίσκεται κρυμμένο. Ξεχνάμε ότι ο Πόλεμος αποφασίζεται από ανθρώπους. Ο Πόλεμος πραγματοποιείται από ανθρώπους.  Και ο Πόλεμος είναι ο άνθρωπος. Και  άνθρωπος είναι ο πόλεμος.

Γιατί ο άνθρωπος έχει μέσα του τον πόλεμο. Ο καθένας θέλει να πολεμήσει τον αντίπαλο του, όχι πάντα με τα όπλα, δεν χρειάζεται να πεθαίνει κάποιος σε ένα πόλεμο. Έχει εχθρούς και συμμάχους, συναγωνιστές και αντιπάλους. Και λογικό. Ο ένας θέλει να υπερισχύσει του άλλου, δημιουργώντας φαύλους κύκλους. Και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει, όταν ο πρωταγωνιστής δεν θέλει και δεν μπορεί να αλλάξει.
Γιατί είναι αμφίδρομο.

Ίσως να το έχω ξαναγράψει, αλλά ο άνθρωπος πρέπει να αλλάξει. Ο κάθε άνθρωπος θα πρέπει να προσφέρει το μέγιστο των δυνατοτήτων του, σε κλισέ λέξεις όπως το Κοινωνικό Σύνολο, στο Συνάνθρωπο, στην Ανθρωπότητα. Σε λέξεις που έχουν και αυτές υπόσταση, και ας κρύβουμε πίσω και από αυτές πράγματα.

Κάθε άνθρωπος που πεθαίνει χαραμίζεται όλες οι δυνατότητες που θα μπορούσε να προσφέρει. Το ένα λάχανο, το ένα σπίτι, το ένα μάθημα, το ένα βιβλίο, το ένα εργοστάσιο, τη μια ιδέα.

Και θα απαντήσω στο ερώτημα που δημιουργείτε. Όχι, δεν είμαι υπέρ της υποταγής στη καταπίεση.
Γιατί θα ήθελα να είναι αμφίδρομο.

Γιατί στο χαζό μου το μυαλό θα ήταν εφικτό να αλλάξουν και οι άλλες πλευρές. Όχι να φαίνεται, να αλλάζουν. Να νοιάζονται πραγματικά για τους άλλους. Όχι απληστίες, εγωισμοί, διχόνοια, μίσος. Αυτά τα αισθήματα κινούν για χρόνια την ιστορία. Οι πόλεμοι ξεκίνησαν για αυτά τα αισθήματα.

Άλλα είμαι χαζός.

Αυτό δεν είναι όχι μόνο ουτοπικό, αλλά αδύνατο. Όταν το παιδί μεγαλώνει έτσι, αυτό θα μεγαλώσει τα παιδιά του με την ίδιο τρόπο. Ίσως άμα αρχίζουν να σπάνε οι κύκλοι, να αλλάξουμε το αναμενόμενο  ιστορικά γεγονός. 

Με όπλα ή χωρίς.
Τον επόμενο Πόλεμο.

Σταύρος Ζάρπας

 15/10/2015

Βιαζόμαστε να πεθάνουμε.

Βιαζόμαστε να αλλάξουμε. Και βιαζόμαστε να αλλάξουμε γιατί είμαστε εγωιστές. Βιαζόμαστε να αλλάξουμε για να ζήσουμε μια καλύτερη και βολική ζωή. Βιαζόμαστε τόσο, που μισούμε όποιον μας κρατάει πίσω. Βιαζόμαστε να πεθάνουμε ευτυχισμένοι.

Ζούμε σε μια έντονη εποχή. Η κοινωνία είναι πραγματικά έτοιμη να σκάσει. Ρατσισμός, εκμετάλλευση, μίσος, ακραίες ιδεολογίες είναι μόνο μερικά από την λίστα . Έχουμε μάθει να ζούμε με αυτή τη λίστα. Και όμως, όλοι μας θέλουμε να αλλάξουμε τη λίστα. Σωστά?

Ναι, αλλά τι έχει η λίστα;

Όλοι μας έχουμε μια γνώμη. Και αφού είναι δική μας, θα είναι για εμάς σωστή. Για εμάς. Δεν σας φαίνετε απόλυτα λογικό; Εγώ γράφω πιστεύοντας ότι λέω το σωστό, εσύ έχεις διαφωνήσει ήδη 3 φορές, και θα διαφωνήσεις άλλες 7 μέχρι το τέλος. Αλλά συνέχισε να διαβάζεις.

Δεν μπορείς να έχεις μια πραγματική άποψη, ξέροντας ότι είσαι λάθος. Αλλά ως προς τι είσαι λάθος; Ποιος έχει βρει το σωστό, και ποιος το έχει αποδεχτεί ως τέτοιο; Και τι φτιάχνει τελικά μια άποψη;

Πολλοί παράγοντες. Σχεδόν ο κάθε παράγοντας. Οι γνώμες σου μπορεί να αλλάζουν από το που μένεις, πως είναι η οικογένεια σου, το σχολείο σου, μέχρι μια συνάντηση που είχες για 2 λεπτά πριν από 2 χρόνια, ένα τυχαίο τραγούδι που έπεσε στα χέρια σου, ένα ρητό έτυχε να σου πει ένας περαστικός. 

Με όλα αυτά θέλω να καταλήξω ότι ο καθένας έχει μια άποψη. Πολλοί επίσης μοιράζονται μια άποψη. Και κάποιοι όχι. Και εκεί ξεκινάνε όλα. Όταν εγώ έχω μια άποψη, και εσύ μια αντίθετη. Τότε  κάποιος έχει δίκιο, όσο αφηρημένη και προσωπική είναι αυτή η έννοια. Τότε είσαι αναγκασμένος να πάρεις μια απόφαση. 

Ποιος από τους δυο μας έχει δίκιο;

Αποφασίζεις ότι έχεις δίκιο. Άρα συνεπάγετε ότι ο άλλος είναι λάθος. Τι θα κάνεις εσύ; Νιώθεις μήπως μια ευθύνη; Ως προς εσένα; Ως προς τον άλλον; Ως προς την κοινωνία; Και τι θα κάνεις για αυτό;

Η μια λύση είναι το «κλάδεμα».

Να κλαδέψουμε από το θάμνο της άποψής  μας, ότι φεύγει από αυτό. Άμα κοπεί, δεν θα μας ενοχλεί πια. Ξέροντας όμως ότι σε λίγο θα μεγαλώσουν ξανά τα κομμένα κλαδιά, συνεχίζουμε να κλαδεύουμε. Μισούμε όποιον έχει διαφορετική γνώμη από εμάς, και πρέπει να εξαφανιστεί, γιατί εμείς είμαστε σωστοί, και αυτοί είναι λάθος. Έστω και να μην φαίνετε ότι υπάρχουν πια. Και αυτό μας αρκεί.

Προσωπικά, δεν μου φαίνετε και τόσο «λύση».

Άμα όμως κόβαμε το κλαδί από το κορμό; Αυτό δεν θα ήταν μια προσωρινή λύση. Αντί να προσπαθείς να πιέσεις κάποιον μέχρι να παραδεχτεί ότι έχει λάθος, γιατί δεν προσπαθείς να αλλάξεις αυτό που προκάλεσε το λάθος. Θα είναι πιο δύσκολο και πιο χρονοβόρο, και κυρίως, ο κόσμος θέλει αποτελέσματα. Τώρα. Γιατί βιαζόμαστε

.

Αλλά μπορείς να αποφασίσεις ότι έχεις άδικο. Και τώρα έρχεται το δύσκολο κομμάτι. Εσύ θέλεις το σωστό; Θα καταλάβεις γιατί είναι σωστό; Τι θα κάνεις;

Θα σκεφτείς.

Και θα ακούσεις. Θα ξεχάσεις ότι σε κρατάει πίσω, ακούγοντας τα πράγματα από μια άλλη, ξένη οπτική γωνία. Γιατί το λέει αυτό; Τι τον οδήγησε εκεί; Το στηρίζει κάπου; Θα ακούσεις, και θα ξανασκεφτείς. 

Μπορεί να μην ακούσεις, να διαβάσεις. Μπορεί να μην την διαβάσεις, αλλά να την νιώθεις γύρω σου. Μπορεί να μην την νιώθεις γύρω σου, αλλά να έρχεται από τον ίδιο σου τον εαυτό.

Αλλά μην βιάζεσαι, σκέψου.

Βιαζόμαστε να αλλάξουμε την κοινωνία, για να ζήσουμε άνετα σε αυτή. Κλαδεύουμε δέντρα.  

Ας κάνουμε κάτι σωστά. Ας ακούμε με προσοχή τους άλλους. Μην απορρίπτουμε κάτι πριν το ακούσουμε. Ας μπούμε στην οπτική γωνία του άλλου. Ας ενδιαφερθούμε πραγματικά στο πώς θα αποφασίσουμε τι είναι το «σωστό», συζητώντας το, και όχι απορρίπτοντας τα άλλα. Κάποιος έχει λάθος. Και άμα είσαι εσύ, κάνε το βήμα και άλλαξε.

Και άμα είμαι εγώ, κάνε το βήμα και άλλαξε με.

Σταύρος Ζάρπας,

25/2/2015